Proces ESA wymieniania gatunku jako zagrożonego lub zagrożonego obejmuje rygorystyczną naukową ocenę statusu i zagrożeń gatunku. USFWS i NMF rozważają takie czynniki, jak wielkość populacji, dystrybucja, utrata siedlisk i inne zagrożenia w celu ustalenia, czy gatunek spełnia kryteria notowania w ramach ESA.
Chociaż ESA nie wymaga specjalnie USFWS i NMF, aby przewidywać, które gatunki mogą zostać zagrożone w ciągu najbliższych pięciu lat, obie agencje przeprowadzają bieżące oceny statusu gatunków i monitorowania zagrożeń dla ich przetrwania. Informacje te są wykorzystywane do priorytetu wysiłków ochronnych i identyfikacji gatunków, które mogą potrzebować dodatkowej ochrony.
Należy zauważyć, że przewidywanie, które gatunki mogą stać się zagrożone w przyszłości, jest złożonym zadaniem i podlega niepewności. Wiele czynników może wpływać na ryzyko wyginięcia gatunku i nie zawsze można dokładnie przewidzieć, w jaki sposób populacje zareagują na zmieniające się warunki. Jednak proces ESA stanowi ramy do identyfikacji i ochrony gatunków, które są zagrożone wyginięciem, niezależnie od tego, czy są one obecnie uważane za zagrożone, czy zagrożone.