1. Zęby specjalistyczne: Roślinożercy posiadają wyspecjalizowane zęby przystosowane do rozdrabniania i żucia materii roślinnej. Zęby te często mają płaskie powierzchnie lub grzbiety, które pomagają kruszyć i rozkładać tkanki roślinne. W szczególności ich zęby trzonowe są zaprojektowane do wydajnego szlifowania.
2. Złożony układ trawienny: Roślinożercy mają bardziej złożony układ trawienny w porównaniu do mięsożerców. Ich przewód pokarmowy jest zazwyczaj dłuższy, co pozwala na dłuższy czas i przestrzeń na rozkład materiału roślinnego. Ten rozbudowany układ trawienny ułatwia fermentację i wchłanianie składników odżywczych.
3. Trawienie przeżuwaczy: Wiele zwierząt roślinożernych, takich jak krowy, owce i jelenie, to przeżuwacze. Przeżuwacze mają czterokomorowy żołądek, który obejmuje żwacz, siateczkę, omasum i trawieniec. Żwacz to duża kadź fermentacyjna, w której drobnoustroje rozkładają celulozę roślinną na prostsze związki. Mikroorganizmy te wytwarzają lotne kwasy tłuszczowe, które przeżuwacz może następnie wchłonąć i wykorzystać jako źródło energii. Pozostałe komory dalej przetwarzają pokarm, wydobywając składniki odżywcze, zanim dotrze do trawieńca, który działa podobnie do żołądka zwierząt innych niż przeżuwacze.
4. Symbioza drobnoustrojów: Roślinożercy często polegają na symbiotycznych mikroorganizmach zamieszkujących ich przewód pokarmowy. Te drobnoustroje, do których należą bakterie, pierwotniaki i grzyby, wytwarzają enzymy, które pomagają rozkładać złożone węglowodany roślinne, białka i inne związki. Zwierzęta roślinożerne czerpią korzyści ze składników odżywczych uwalnianych przez tych partnerów mikrobiologicznych.
5. Karmienie selektywne: Zwierzęta roślinożerne mają zdolność selektywnego wypasu części roślin, które są bardziej pożywne i łatwiejsze do strawienia. Potrafią rozróżniać różne gatunki roślin, wybierając te, które zapewniają lepszą równowagę składników odżywczych i niższe stężenie potencjalnie szkodliwych substancji.
6. Układ trawienny o dużej wydajności: Roślinożercy często spożywają duże ilości materiału roślinnego, aby zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe. Ich układ trawienny ewoluował, aby skutecznie przetwarzać i wydobywać składniki odżywcze z tej wysokoobjętościowej diety.
7. Adaptacja do roślinnych związków wtórnych: Rośliny wytwarzają różne związki wtórne, takie jak garbniki i alkaloidy, które mogą być toksyczne lub niesmaczne dla wielu zwierząt. Jednakże zwierzęta roślinożerne rozwinęły adaptacje tolerujące lub nawet wykorzystujące te związki. Niektóre zwierzęta roślinożerne mogą detoksykować te substancje, podczas gdy inne mogą gromadzić je w wyspecjalizowanych tkankach lub wydalać.
8. Koprofagia: Niektóre zwierzęta roślinożerne angażują się w koprofagię, która polega na spożywaniu własnych odchodów. Ta praktyka pozwala im wyodrębnić dodatkowe składniki odżywcze z częściowo strawionego materiału roślinnego i dalej rozkładać złożone związki za pomocą drobnoustrojów jelitowych.
Dzięki tym adaptacjom roślinożercy są w stanie wyodrębnić niezbędne składniki odżywcze z liści, trawy i innych materiałów roślinnych, pomimo wyzwań, jakie stwarza złożona struktura i skład tkanek roślinnych. Ich zdolność do wydajnego przetwarzania i wykorzystania materii roślinnej stanowi podstawę lądowych łańcuchów pokarmowych i ekosystemów.