Tło:
Podczas irlandzkiej wojny o niepodległość (1919-1921) IRA była zaangażowana w kampanię partyzancką przeciwko brytyjskim rządom w Irlandii. RIC, którego członkowie byli znani jako „peelers”, była główną policją w Irlandii odpowiedzialną za utrzymanie prawa i porządku.
Eskalacja przemocy, która doprowadziła do buntu Czarnych Podpalanych, była częściowo wynikiem reakcji rządu brytyjskiego na działania IRA. Na początku 1920 r. administracja brytyjska w Irlandii podjęła kilka działań, takich jak wprowadzenie ustawy o przywróceniu porządku w Irlandii (ROIA) i utworzenie Wydziału Pomocniczego RIC.
ROIA przyznała władzom szerokie uprawnienia, obejmujące użycie siły militarnej, areszt prewencyjny i surowe kary. Dywizja Pomocnicza, zwana także „Auxiliary”, składała się głównie z byłych żołnierzy, którzy brali udział w I wojnie światowej. Zarówno Policja RI, jak i Dywizja Pomocnicza były ciężko uzbrojone i miały pozwolenie na użycie siły przeciwko IRA.
Czarny i podpalany:
Termin „czarny podpalany” odnosi się do dwóch kolorów mundurów noszonych przez rekrutów w nowo utworzonej Dywizji Pomocniczej RIC:czarnego dla munduru RIC i beżowego lub podpalanego dla wojskowego khaki.
Czarni i Opaleni szybko zyskali sławę dzięki swojej brutalnej taktyce, brutalnemu traktowaniu cywilów i masowym operacjom odwetowym. Oskarżenia o okrucieństwa, ataki odwetowe, porwania, tortury i pozasądowe zabójstwa popełnione przez RIC i oddziały pomocnicze doprowadziły do powszechnej niechęci i złości wśród irlandzkiej ludności, napędzając dalsze wsparcie dla IRA.
W tym okresie kampania IRA nasiliła się, wycelowana w koszary i personel RIC oraz angażująca się w asymetryczną wojnę przeciwko siłom brytyjskim. IRA przyjęła również politykę taktyki partyzanckiej i zasadzek, co doprowadziło do ostrej eskalacji przemocy po obu stronach.
Eskalacja przemocy:
Bunt Czarnych Podpalanych był świadkiem nasilenia starć zbrojnych między IRA a RIC/Auxiliary. Wzrosła częstotliwość i brutalność ataków odwetowych i kontrrepresji, co doprowadziło do błędnego koła przemocy w całej Irlandii.
Najbardziej znanym wydarzeniem tego okresu jest „masakra w Croke Park”, która miała miejsce w listopadzie 1920 r. podczas meczu piłki nożnej gaelickiej na stadionie Croke Park w Dublinie. Siły brytyjskie otworzyły ogień do tłumu obecnego na meczu, w wyniku czego zginęli cywile, w tym dzieci, a także irlandzka opinia publiczna.
Koniec buntu:
Bunt Czarnych Podpalanych nie osiągnął żadnych jasnych celów strategicznych ani dla IRA, ani dla rządu brytyjskiego. Przemoc i chaos sprawiły, że obie strony zdały sobie sprawę z potrzeby wynegocjowanego porozumienia.
Bunt był punktem zwrotnym w irlandzkiej wojnie o niepodległość, przyczyniając się do międzynarodowej dezaprobaty dla brytyjskiej polityki w Irlandii. Podniosła światową świadomość sytuacji w Irlandii i zwiększyła presję na rozwiązanie konfliktu.
Bunt Czarnych Podpalanych ostatecznie zakończył się w czerwcu 1921 r. podpisaniem traktatu anglo-irlandzkiego, który doprowadził do powstania Wolnego Państwa Irlandzkiego w ramach Wspólnoty Brytyjskiej. Jednakże podziały i przemoc, które miały miejsce w tym okresie, pozostawiły trwałe blizny w społeczeństwie irlandzkim, a niektóre ich konsekwencje są nadal odczuwalne w czasach współczesnych.